Gen. Józef Dowbor-Muśnicki

14-03-2021 21:36

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie koło Sandomierza w rodzinie Romana Muśnickiego oraz Antoniny z Wierzbickich. Naukę rozpoczął w gimnazjum w Radomiu, jednak w wieku 14 lat wstąpił do korpusu kadetów w Petersburgu a następnie został uczniem konstantynowskiej szkoły wojskowej, którą ukończył w 1888 roku jako podporucznik. W latach 1899–1902 studiował w rosyjskiej Akademii Sztabu Generalnego.

W momencie wybuchu wojny - w 1914 - został promowany na pułkownika i objął stanowisko szefa sztabu dywizji piechoty. Podczas I wojny światowej walczył na froncie austriackim biorąc udział w bitwach pod Jarosławiem, Warszawą i Łodzią. W 1917 roku otrzymał awans na generała porucznika sztabu generalnego. Gdy w Rosji wybuchła rewolucja lutowa oddał się do dyspozycji Polskiego Komitetu Wojskowego w Rosji, który mianował go w ostatnich dniach lipca 1917 roku dowódcą I Korpusu Polskiego w Rosji. W czerwcu 1918 został w pobliżu Bobrujska otoczony przez Niemców i zmuszony do złożenia broni. Po tym wydarzeniu powrócił do Polski i zamieszkał w Staszowie pod Sandomierzem. W dniu 6 stycznia 1919 roku otrzymał wezwanie od Naczelnej Rady Ludowej do objęcia dowództwa na powstaniem wielkopolskim. Muśnicki udał się najpierw do Warszawy, gdzie odbył rozmowę z Józefem Piłsudskim, który potwierdził nominację NRL a następnie do Poznania, gdzie przybył 8 stycznia. Oficjalnie stanowisko dowódcy przejął od mjr Stanisława Taczaka 16 stycznia. Kontynuował on organizację Armii Wielkopolskiej wprowadzając między innymi obowiązkową służbę wojskową i powołując pod broń 11 roczników rekrutów, dzięki czemu udało mu się stworzyć blisko 100-tysięczną armię. Dążył do apolityczności wojska odsuwając od wpływu na decyzję oficerów o radykalnych poglądach oraz likwidując rady żołnierskie. Jako dowódca popierał idee rozszerzenia powstania na Pomorze i ofensywę w kierunku Gdańska, sprzeciwiając się jednocześnie uszczuplaniu Armii Wielkopolskiej poprzez posyłanie oddziałów na wschód. W marcu 1919 roku został awansowany na generała broni. Następnie przeprowadził proces integracji Armii Wielkopolskiej z resztą WP, pozostając faktycznym jej dowódcą jako dowódca Frontu Wielkopolskiego.

Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej oddał się do dyspozycji Piłsudskiego, który chciał, aby objął dowództwo armii południowej pod Lwowem od gen. Wacława Iwaszkiewicza, jego dawnego podwładnego. Dowbór odmówił bowiem cenił Iwaszkiewicza.

W końcu marca 1920 roku podał się do dymisji i osiadł w Lusowie a następnie w Batorowie koło Poznania. Jako zwolennik apolitycznej armii podczas zamachu majowego opowiedział się przeciw puczowi. Zmarł 26 października 1937 w Batorowie, gdzie został pochowany.

Data nadania tytułu - 17 lipca 1918 r.