Edward Rydz Śmigły - Marszałek Polski

Edward Rydz Śmigły urodził się 11 III 1886 r. w Brzeżanach. Był synem szefa wachmistrza policji. W wieku 10 lat został sierotą. Trafił pod czujne i surowe oko babci. Szkołę podstawową i średnią ukończył w małym miasteczku położonym przy trasie Lwów-Stanisławów. W tym okresie ujawnił się jego talent organizacyjny. Uczęszczając do II klasy udało mu się zmobilizować kolegów do walki z papierosami. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął w 1905r. Akademie Sztuk Pięknych w Krakowie. Jednak polityka zdecydowanie bardziej go fascynowała. Z tego też powodu w 1908r. wraz ze swoimi kolegami zaczął organizować Związek Walki Czynnej. Fascynacja nim sprawiła, że dokonując życiowej decyzji postawił na karierę wojskową. Aby móc realizować swoje cele, przyszły Naczelny wódz wstąpił do Oficerskiej Szkoły Rezerwy w Wiedniu. Po ukończeniu jej - w lipcu 1914 r. - został powołany w szeregi armii austriackiej. Z tego miejsca przeniesiono go do Legionów Piłsudskiego, gdzie dowodził 3. Batalionem 1. Pułku Piechoty. Z czasem otrzymał stopień zastępcy dowódcy 1 Brygady a następnie przejął obowiązki głównego komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej. 

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został mianowany naczelnym dowódcą sił zbrojnych na terenie okupacji austriackiej. W 1922 r. otrzymał nominację na generała dywizji a w maju 1935 r. - zgodnie z wolą Marszałka Piłsudskiego - objął stanowisko Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. 

Edward Śmigły Rydz był udzielającym się na dużą skalę wojskowym, biorącym udział w wielu bitwach i bojach legionowych. Odznaczał się umiejętnością podejmowanych decyzji, zdolnością do podejmowania ryzyka, opanowaniem w trudnych sytuacjach bojowych oraz dbałością o podwładnych.

18 września 1939 r. przekroczył granicę z Rumunią. W październiku zrezygnował z funkcji Naczelnego Wodza i Głównego Inspektora Sił Zbrojnych. Został internowany do miejscowości Craiova. Stamtąd przewieziono go do rezydencji byłego premiera Rumunii w Dragoslavele. 

Mimo eskorty wielu strażników udało mu się uciec na Węgry a stąd dotarł do Warszawy, gdzie ukrywał się pod nazwiskiem Adam Zawisza. Skutecznie rozsiewane pogłoski z błędnymi informacjami o lokalizacji uciekiniera sprawiły, iż wszczęte poszukiwanie nie przyniosło pomyślnych rezultatów. Zamieszkał przy ul. Sandomierskiej 18/6 w Warszawie u generałowej Jadwigi Maksymowicz – Raczyńskiej, otoczony troskliwą opieka. Często prowadził z nią długie rozmowy, podczas których dokonywał rozliczeń z zarzutów stawianych mu przez społeczeństwo. Wyjaśniał: „Liczyłem na słowo i honor sojuszników. […] Zarzucono mi ucieczkę. To nie była ucieczka. […] Zdrada, internowanie w Rumunii były dla mnie największym życiowym ciosem”. 

Edward Śmigły-Rydz nagle zachorował. Niespodziewana choroba sprawiła, iż mimo pomocy lekarskiej i troskliwej opieki Marszałek zmarł 2 grudnia 1941 r. Pochowano go na Powązkach.

Za swoje zasługi został odznaczony Orderem Virtuti Militari II i V klasy, Orderem Orła Białego, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Orderem Odrodzenia Polski (Polonia Restituta) I, II i IV klasy oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Z zagranicznych odznaczeń posiadał m.in. Komandorię z gwiazdą Legii Honorowej, Wielką Wstęgę japońskiego Orderu Wschodzącego Słońca, Orderu Gwiazdy Rumunii, Orderu Zasługi Węgier i serbskiego Orderu Białego Orła oraz najwyższe łotewskie odznaczenie za dzielność - Order Zabójcy Niedźwiedzia.

Data nadania tytułu - 25 lipca 1937 r.