Uroczystości patriotyczne ku czci 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich

18 czerwca 2022 r. w Sandomierzu odbyła się uroczystość patriotyczna poświęcona 14. Pułkowi Ułanów Jazłowieckich. Wydarzenie rozpoczęło się od przemarszu kawalerii i wojsk pieszych ulicą Sokolnickiego na Rynek Starego Miasta, gdzie przygotowano się do marszu. Zaprezentowano historię 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich oraz jego związek z Sandomierzem. Udział w uroczystości wzięli Janusz Stasiak burmistrz Sandomierza, Marek Kwitek Poseł na Sejm RP, liczni turyści oraz mieszkańcy miasta.

Historia pułku rozpoczęła się od utworzenia szwadronu polskiego w lutym 1918 roku w mołdawskiej miejscowości Ungheni. Skupiał on Polaków, którzy wcześniej służyli w armii rosyjskiej. Po nieudanej próbie dołączenia do II Korpusu Polskiego i w obliczu groźby rozbrojenia przez Niemców, szwadron dołączył do 2. pułku konnego rosyjskiej Armii Ochotniczej, zachowując jednak polskie odznaki i komendę. Wraz z oddziałami "białymi" przeszedł na Kubań w południowej Rosji i brał udział w walkach z bolszewikami, m.in. pod Tarhową, Wielikokniażeską, Jekaterynodarem, Biełoglinną i Tichoriecką. W sierpniu 1918 roku, na mocy umowy pomiędzy dowódcą rosyjskiej Armii Ochotniczej a generałem Lucjanem Żeligowskim, szwadron został podporządkowany tworzącym się na Kubaniu oddziałom polskim. Wkrótce szwadron przekształcono w dwuszwadronowy dywizjon, którego dowódcą został major Konstanty Plisowski we wrześniu. W październiku 1918 roku powołano trzeci szwadron (oficerski), a oddział oficjalnie przyjął nazwę Dywizjon Jazdy przy 4. Dywizji Strzelców Polskich. W drugiej połowie stycznia 1919 roku dywizjon został przetransportowany drogą morską do Odessy na Ukrainie. Tam przyjęto licznych ochotników i rozwinięto go w Pułk Ułanów 1. Dywizji Jazdy pod dowództwem majora Plisowskiego. Pułk liczył 98 oficerów oraz 530 podoficerów i ułanów, składających się z czterech szwadronów liniowych, szwadronu karabinów maszynowych i plutonu łączności. 1. szwadron pułku walczył u boku wojsk francuskich, greckich i "białych" rosyjskich z bolszewikami w okolicach Odessy i pod Tyraspolem. W kwietniu siły koalicyjne opuściły Odessę, odchodząc do Besarabii w Rumunii. Polacy osłaniali odwrót sojuszników, a pułk ułanów przekroczył granicę Dniestru jako ostatni. Po dwumiesięcznym pobycie w Besarabii, 15 czerwca 1919 roku pułk ułanów przekroczył granicę rumuńską i powrócił do Polski.

Po prezentacji historii pułku odbył się apel poległych oraz salwa honorowa wykonana przez pluton reprezentacyjny z Sandomierza. Główną atrakcją podczas wydarzenia była inscenizacja wkroczenia 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich na teren Polski pod Śniatyniem. Obchody zakończyły się piknikiem oraz pokazem sprawności bojowej kawalerii na placu Jana Pawła II, podczas którego zaprezentowano możliwości bojowe kawalerii.