XIX Marsz Szlakiem Puławiaków – Powstańców Styczniowych

Mieszkańcy Sandomierza oraz całego powiatu uczcili w sobotę 11 lutego Powstańców Styczniowych. Na trasie Słupcza - Sandomierz odbył się XIX marsz Szlakiem Puławiaków – Powstańców Styczniowych. Marsz jako doroczna inicjatywa ma na celu oddanie hołdu poległym 8 lutego 1863 roku w bitwie pod Słupczą – „Puławiakom” – walecznym studentom.

Po wybuchu powstania młodzież studiująca w instytucie w Puławach niemal w całości poszła walczyć w niepodległościowym zrywie. W bitwie pod Słupczą zginęło 66 powstańców. Starcie zakończyło się rozbiciem ich oddziału. Naciskana przez Rosjan partia powstańcza Leona Frankowskiego i Antoniego Zdanowicza wyszła w końcu stycznia 1863 roku z Kurowa, udając się na południe. Zgrupowanie dotarło do Sandomierza, wkrótce potem wyszło jednak z miasta, wydając ścigającym je wojskom rosyjskim bitwę pod Słupczą. Podpułkownik Miednikow z dwoma kompaniami piechoty i półsotnią kozaków rozpędził najpierw główne siły powstańców, potem w Dwikozach rozbił ich straż tylną i uciekinierów z pola bitwy. Resztki oddziału, uchodziły aż do Sandomierza, gdzie jeszcze próbowano stawiać opór, barykadując się w Bramie Opatowskiej. Barykada ta została jednak szybko zdobyta przez ścigających niedobitków kozaków. W ten sposób zakończyła się powstańcza epopeja oddziału Puławiaków. Metryki kościelne podają precyzyjnie liczbę poległych Polaków, ustalając je odpowiednio na 66, w tym 28 pod Słupczą i 38 pod Dwikozami. Rosyjski historyk Berg pisze zaś o 100 poległych Polakach. Wszyscy zostali pochowani na cmentarzu w Słupczy i w Górach Wysokich. W Dwikozach powstał pomnik upamiętniający to wydarzenie, a szkoła w Dwikozach nosi imię Szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Dwikozach. Ranny w bitwie Leon Frankowski próbował jeszcze ukrywać się w Sandomierzu, lecz został schwytany i odstawiony do Lublina.

Uroczyste rozpoczęcie marszu odbyło się na placu szkolnym w Słupczy. Marsz Szlakiem Puławiaków - Powstańców Styczniowych zakończył się w Sandomierzu, przy miejskim ratuszu, gdzie uroczyście przywitano wszystkich uczestników marszu. Na początku głos zabrał Marcin Marzec burmistrz Sandomierza oraz komendant marszu Tomasz Jamróz-Piłsudski, którzy podziękowali uczestnikom marszu za udział. Uczestnikom wręczono ponadto patenty jako pamiątkę za udział w marszu.